Child-Pugh Hesaplayıcı

Kategori: Diğer Sağlık
- 29 Mayıs 2025
| |

Çocuk-Pugh skorunu hesaplayarak kronik karaciğer hastalığının prognozunu değerlendirin ve gerekli tedavi gücünü belirleyin. Bu puanlama sistemi, klinik ve laboratuvar parametrelerine dayanarak karaciğer sirozunun şiddetini değerlendirmeye yardımcı olur.

Klinik Parametreler

Laboratuvar Parametreleri

Görüntüleme Seçenekleri

Çocuk-Pugh Skoru Hakkında

Çocuk-Pugh skoru, kronik karaciğer hastalığının, özellikle sirozun prognozunu değerlendirmek için kullanılan bir sistemdir. İlk olarak cerrahi sırasında mortaliteyi tahmin etmek için geliştirilmiştir, ancak şimdi tedavi gücünü belirlemek ve karaciğer nakli gerekliliğini değerlendirmek için kullanılmaktadır.

Çocuk-Pugh Skoru Bileşenleri

Skor, karaciğer hastalığının beş klinik ölçümünü kullanır:

  • Toplam bilirubin: Karaciğerin kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasından kaynaklanan atık ürün olan bilirubini ne kadar etkili bir şekilde dışarı attığını ölçer
  • Serum albümin: Karaciğerin albümin proteinini sentezleme yeteneğini gösterir
  • Protrombin süresi/INR: Karaciğerin kan pıhtılaşma faktörlerini üretme yeteneğini yansıtır
  • Asit: Peritoneal boşlukta sıvı birikimi, portal hipertansiyonu gösterir
  • Hepatik ensefalopati: Karaciğer disfonksiyonu nedeniyle oluşan nöropsikiyatrik anormallikler
Puanlama Sistemi

Her ölçüm 1 ile 3 arasında puanlanır, 3 en şiddetli durumu gösterir. Beş puan bir araya getirilerek Çocuk-Pugh sınıfı belirlenir:

  • Sınıf A: 5-6 puan (iyi telafi edilmiş hastalık)
  • Sınıf B: 7-9 puan (önemli fonksiyonel bozulma)
  • Sınıf C: 10-15 puan (dekompanse hastalık)
Klinik Uygulamalar

Çocuk-Pugh skoru, birçok klinik ortamda kullanılmaktadır:

  • Sirozlu hastalarda hayatta kalmayı tahmin etme
  • Karaciğer nakli için öncelik belirleme
  • Karaciğer hastalığı olan hastalarda cerrahi risk değerlendirmesi
  • Karaciğer tarafından metabolize edilen ilaçlar için doz ayarlamalarını yönlendirme
  • TIPS (Transjugular Intrahepatic Portosystemic Shunt) gibi belirli tedavilere uygunluğu değerlendirme
Sınırlamalar

Geniş bir şekilde kullanılsa da, Çocuk-Pugh skorunun bazı sınırlamaları vardır:

  • Ensefalopati ve asitlerin öznel değerlendirmesi
  • İleri karaciğer hastalığında genellikle bozulmuş olan böbrek fonksiyonunu hesaba katmaz
  • Acut hastalarda kısa vadeli mortaliteyi tahmin etme yeteneği sınırlıdır
  • Çatı etkisi (maksimum puan 15) çok şiddetli hastalar arasında farklılaşmayı sınırlar

Bu nedenlerle, MELD (Model for End-Stage Liver Disease) gibi diğer puanlama sistemleri bazen Çocuk-Pugh skoruyla birlikte veya onun yerine kullanılmaktadır, özellikle karaciğer nakli tahsisinde.

Child-Pugh Skoru Formülü:
Toplam Skor = Ensefalopati (1–3) + Asit (1–3) + Bilirubin (1–3) + Albümin (1–3) + Prothrombin Zamanı / INR (1–3)

Child-Pugh Hesaplayıcısı Nedir?

Child-Pugh Hesaplayıcısı, kronik karaciğer hastalığının, özellikle sirozun, şiddetini ve prognozunu değerlendirmek için kullanılan klinik bir araçtır. Beş ölçülebilir göstergeye dayanarak karaciğer fonksiyonunu A, B veya C sınıflarına ayırmaya yardımcı olur. Bu göstergeler hem klinik gözlemleri hem de laboratuvar değerlerini içerir. Skor, tedavi planlamasında, hayatta kalma tahmininde ve karaciğer nakli gereksinimini değerlendirmede yardımcı olur.

Child-Pugh Hesaplayıcısını Neden Kullanmalıyım?

Kronik karaciğer hastalığının yönetimi için karaciğer fonksiyonunun doğru değerlendirilmesi esastır. Child-Pugh skoru, aşağıdakileri yapmak için basit ve hızlı bir yol sunar:

  • Sirozlu hastalar için 1 yıllık ve 2 yıllık hayatta kalma şansını tahmin etmek
  • Hastalık şiddetine göre tedavi yoğunluğunu belirlemek
  • Bir hastanın karaciğer naklinden faydalanıp faydalanamayacağını veya buna ihtiyaç duyup duymadığını değerlendirmek
  • Karaciğer tarafından işlenen ilaç dozlarını ayarlamak
  • TIPS veya cerrahi gibi prosedürler için karar verme sürecini desteklemek

Bu Hesaplayıcıyı Nasıl Kullanırım?

Child-Pugh Hesaplayıcısını kullanmak oldukça basittir. İşte bunu etkili bir şekilde yapmanın yolları:

  • Beş parametreden her biri için değerleri seçin: Ensefalopati, Asit, Bilirubin, Albümin ve Prothrombin Zamanı/INR.
  • Bilirubin ve Albümin için gerektiğinde birimler seçin (mg/dL, μmol/L, g/dL veya g/L).
  • Sonuçlarınızı görmek için “Child-Pugh Skorunu Hesapla” butonuna tıklayın.
  • Toplam skoru, Child-Pugh sınıfını, hayatta kalma tahminini ve siroz şiddetini gözden geçirin.
  • Skorunuzu daha iyi anlamak için isteğe bağlı ayrıntıları ve klinik yorumları kullanın.

Sonuçları Anlamak

Toplam skor, karaciğer durumunu aşağıdaki sınıflardan birine yerleştirecektir:

  • Sınıf A (5–6 puan): Hafif durum, iyi telafi edilmiş karaciğer
  • Sınıf B (7–9 puan): Orta şiddet, fonksiyonel bozulma
  • Sınıf C (10–15 puan): Şiddetli, dekompanse karaciğer hastalığı

Her sınıf, hayatta kalma olasılığı hakkında bilgi verir ve tedavi stratejilerini yönlendirir. Örneğin, Sınıf C hastalarının karaciğer nakli için değerlendirilmesi gerekebilir. İlaç dozları da sınıfa göre ayarlanabilir, böylece karaciğere aşırı yük bindirilmez.

Skor Ne Ölçer?

Child-Pugh Hesaplayıcısı, beş ana alana bakar:

  • Ensefalopati: Karaciğer yetmezliği nedeniyle beyin fonksiyonu bozulması
  • Asit: Karın içinde sıvı birikimi
  • Toplam Bilirubin: Karaciğerin kanın atıklarını temizleme yeteneği
  • Serum Albümin: Karaciğer sentez yeteneğini gösteren protein seviyeleri
  • Prothrombin Zamanı / INR: Kan pıhtılaşma verimliliği

Child-Pugh Skorunun Klinik Kullanımları

Bu hesaplayıcının sağlık hizmetleri ortamlarında pratik uygulamaları vardır. Doktorlar tarafından şunlar için kullanılır:

  • Bir hastanın karaciğer sirozu ile ne kadar yaşayabileceğini tahmin etmek
  • Karaciğer nakli zamanlamasını planlamak
  • Cerrahiden önce hasta riskini değerlendirmek
  • Karaciğer metabolizmasından etkilenen ilaçların kullanımını yönlendirmek

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Child-Pugh ve MELD skorları arasındaki fark nedir?
Child-Pugh, subjektif ölçümleri (asit ve ensefalopati gibi) içerirken, MELD yalnızca laboratuvar değerlerine odaklanır. MELD, nakil önceliği için daha yaygın olarak kullanılır.

Bu hesaplayıcıyı evde kullanabilir miyim?
Evet, ancak eğitim amaçlıdır. Klinik kararlar her zaman bir sağlık hizmeti sağlayıcısını içermelidir.

Daha yüksek bir skor, daha kötü karaciğer fonksiyonu mu demektir?
Evet. Daha yüksek bir skor, daha şiddetli karaciğer hasarını ve daha düşük bir beklenen hayatta kalma oranını gösterir.

Bu hesaplayıcı ilaç ayarlamak için faydalı mı?
Evet. Doktorlar genellikle karaciğer metabolizmasıyla etkilenen ilaçları reçete ederken Child-Pugh sınıfını dikkate alır.

Diğer hesaplayıcılar benzer mi?
Evet, GFR Hesaplayıcısı (böbrek fonksiyonu için), Protein Hesaplayıcısı (protein ihtiyaçları için) ve TDEE Hesaplayıcısı (enerji kullanımı için) gibi araçlar, kendi alanlarında benzer sağlık içgörüleri sunar.

Yardımcı İpucu

Birden fazla sağlık göstergesini takip ediyorsanız, Makro Hesaplayıcı (beslenme hedefleri için) veya Vücut Yüzey Alanı Hesaplayıcısı gibi araçların kapsamlı sağlık analizi için faydalı olabileceğini görebilirsiniz—tıpkı Chipotle Beslenme Hesaplayıcısı öğün makrolarını ayrıştırdığı veya BAC Hesaplayıcısı kan alkol seviyelerini tahmin ettiği gibi.